به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، با تصویب هیات وزیران در ۱۴ آبان ۹۳ به منظور جبران تعدیل قیمت گندم و افزایش سایر هزینه های دو سال اخیر کارخانجات آسیابانی و نانوایی ها نسبت به قیمت های رسمی و مصوب سال ۱۳۹۲ در سراسر کشور، بالاخره قیمت انواع نان سنتی از روز دوشنبه ۱۰ آذر ماه افزایش یافت.
براساس این گزارش، بهای هر قرص نان سنگک با چانه ۶۵۰ گرمی ۸۰۰۰ ریال، نان بربری با چانه ۶۰۰ گرمی ۷۰۰۰ ریال، نان لواش با چانه ۱۷۰ گرمی ۲۲۵۰ ریال و نان تافتون سنتی با وزن ۲۸۰ گرم ۴۲۵۰ ریال برای عرضه به مردم قیمت گذاری شد. پیش از آن قیمت هر قرص نان لواش ۱۶۰ تومان، بربری ۵۰۰ تومان، سنگک ۶۰۰ تومان و نان تافتون نیز ۳۰۰ تومان از سوی نانوایان به مردم عرضه می شد که با یک حساب سرانگشتی قیمت نان حداقل ۳۰ درصد افزایش یافته است.
اما گویی این افزایش قیمت نان به دلیل افزایش ۱۰ هزار تومانی قیمت هر کیسه آرد عرضه شده به نانوایان از سوی دولت چندان به مزاق نانوایان خوش نیامده و کام مردم نیز از یک سو به دلیل افزایش قیمت نان و از سویی دیگر عدم ارتقاء کیفیت نان تلخ تر از گذشته شده است و گویی داستان مرحله نخست افزایش قیمت نان شامل عرضه نان بی کیفیت تنها با قیمت بالاتر در حال تکرار شدن است.
یکی از شهروندان پایتخت که برای خرید نان بربری در مقابل یکی از نانوایی های خلوت در مرکز شهر ایستاده است، با بیان اینکه، نان عرضه شده از سوی نانوایی محل بدون هیچگونه تغییری در کیفیت، اندازه و حتی بهبود پخت به مردم فروخته می شود، از افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان انتقاد کرد و گفت: با این کار تنها سود صاحبان نانوایی ها بیشتر شده است.
محمدرضا صادقی که تقریبا ۵۵ سال سن دارد، با بیان اینکه کارگر است و هفت فرزند قد و نیم قد دارد و روزی حداقل ۱۰ نان لواش و ۳ تا بربری مصرف می کند، افزود: با این وضع درآمدی افزایش قیمت نان تنها روزی یک تا دو هزار تومان به ضرر امثال کارگرانی مثل من شد چرا که کیفت و اندازه نان همان ویژگی های نان قبلی است.
وی، دلیل خلوتی این نانوایی را با وجود آنکه در مکان پرترددی از شهر قرار دارد، عرضه نان بی کیفیت به مردم عنوان کرد و اظهار داشت: با توجه به عملکرد ضعیف دستگاه های نظارتی، به نظر نمی رسد کیفیت نان عرضه شده به مردم با وجود گران شدن تغییر اساسی یابد.
یک خانم میانسال نیز وارد گفت و گو با ما می شود و با اشاره به اینکه، سه چهار سالی می شود که نانوایی ها نان بی کیفیت و از لحاظ وزنی سبک به مردم عرضه می کنند، گفت: بعنوان مثال نان بربری عرضه شده از سوی این نانوایی را تنها باید داغ داغ مصرف کرد و اگر نیم ساعت بماند، سیاه شده و دیگر قابل استفاده نیست و انگار نان چند روز مانده است و باید نعمت خدا را دور ریخت.
به سراغ شاطر نانوایی رفته و گله مشتریان را با او در میان گذاشته و علت عدم بهبود کیفیت نان پس از افزایش نسبی قیمت نان را جویا می شویم که محمد با صورتی عرق کرده اظهار می دارد: خدا شاهد است که ما شرایط اقتصادی مردم را کاملا درک می کنیم و تمام تلاش خود را برای افزایش کیفیت نان و رضایت مردم به کار می بریم اما کیفیت آردها نامناسب است.
این نانوا در خصوص میزان رضایت خود از افزایش قیمت نان بربری از ۵۰۰ به ۷۰۰ تومان در چند روز گذشته و میزان سود خود نیز با خنده اظهار داشت: ای بابا! دولت قیمت هر کیسه آرد را از ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان نیز به ۳۴ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش داده که این امر سبب کاهش سود ما در این مدت شده است.
وی گفت: از روزی که قیمت نان افزایش داشته برخی از کارگران نیز درخواست افزایش حقوق کرده اند و به نظرم به لحاظ هزینه ای اوضاع نانوایان دوباره به همان اوضاع قبلی بازخواهد گشت.
به پایین شهر می رویم جایی که نان قوت غالب ساکنان این مناطق است، چرا که بیشتر ساکنان آن را قشر کارگر و متوسط روبه پایین تشکیل می دهد، در مقابل یک نانوایی لواشی در محله جوادیه ۱۰ نفری مرد و زن برای خرید نان صف کشیده اند و راجع به چگونگی کیفیت نان از آنان می پرسم و به محض اینکه متوجه می شوند خبرنگار هستم، سفره دل را باز کرده و با هیاهوی مثال زدنی از افزایش قیمت نان بدون هیچگونه تغییری در کیفیت و وزن گله مندند.
خانمی تقریبا مسن با بیان اینکه نانوایی لواشی محل، مقدار کمی نان خود را بزرگتر کرده، این میزان را نسبت به افزایش قیمت این نان از ۱۶۰ تومان به ۲۲۵ تومان ناکافی دانسته و می گوید: متاسفانه کاسبان امروزی در هر صنفی انگار به حلال و حرام توجه نمی کنند و برای سود بیشتر حاضرند حق مردم را ضایع کنند.
مرتضی دیگر مشتری نانوایی نیز با بیان اینکه، نانوایان قشر زحمتکش جامعه هستند و شغل نانوایی به خصوص در فصل تابستان بسیار سخت و طاقت فرسا است، معتقد است: این نانوایی لواشی انصافا نان خوبی به مردم تحویل می دهد و در این چند روز گذشته نیز مقداری وزن و کیفیت نان خود را افزایش داده است.
یک خانم جوان دیگر گفت: این افزایش کیفیت و وزن شاید تا یکی دو ماه ادامه یابد اما دوباره اوضاع به روال قبلی برگردد چرا که هیچگونه نظارتی بر روی کار نانوایان صورت نمی گیرد و تنها اگر خود نانوا انصاف داشته باشد، حقوق مشتری را رعایت می کند.
سلیم شاطر نانوایی فوق نیز که مردم از کار او رضایت نسبی دارند، به نکته جالبی اشاره و تصریح کرد: متاسفانه چند روزی است مردم توقع شان خیلی بالا رفته و انتظار دارند با این وضعیت آردها نانوایان معجزه کرده و دائما در صف نانوایی غر می زنند.
اما رییس اتحادیه نانوایان شهر تهران در خصوص انتقادات مردم نسبت به عدم افزایش کیفیت نان با وجود افزایش قیمت نان، بهبود کیفیت نان را منوط به گذشت زمان دانست و تاکید کرد: به طور حتم ما باید بعد از رشد قیمت نان شاهد افزایش کیفیت نیز باشیم.
قاسم زراعتکار با تاکید بر اینکه تولید نان باید با کیفیت خوب باشد، علت اصلی عرضه نان بی کیفیت به مردم از سوی نانوایان را تنها کاهش کیفیت آرد تحویل شده به نانوایان ذکر کرد و گفت: اگر استانداردهای لازم در خصوص تهیه، تولید و توزیع آرد از سوی متولیان امر صورت گیرد کیفیت نان به طور حتم ارتقا پیدا خواهد کرد.
وی ضمن انتقاد از برخی نانوایان که به افزایش ۱۰ هزار تومانی هر کیسه آرد اعتراض داشته و سود خود را پس از افزایش قیمت نان ناکافی می دانند، با بیان آنکه یک نانوای بربری از هرکیسه آرد ۱۱۰ قرص نان پخت می کند، افزود: هر نانوا تا قبل از افزایش قیمت نان پس از کسر هزینه ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومانی هر کیسه آرد، مبلغ ۳۰ هزار و ۵۰۰ تومان سود بدست می آورد.
رییس اتحادیه نانوایان تهران افزود: در حال حاضر که نان از ۵۰۰ به ۷۰۰ تومان افزایش یافته این سود از هر کیسه آرد تحویلی به نانوایان به ۴۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است، لذا اگر هر نانوا روزی ۱۰ کیسه آرد را نان کرده و به مردم عرضه کند نسبت به هفته قبل و قبل از افزایش قیمت نان، روزانه ۱۲۰ هزار تومان سود بیشتر کسب می کند، پس ادعای برخی از معدود نانوایان شهر تهران غیرمنطقی است.
رییس اتحادیه نانوایان تهران ضمن تاکید بر برخورد شدید این اتحادیه با نانوایان متخلف در زمینه کم فروشی و عرضه نان بی کیفیت به مردم در پایتخت، از فعالیت گشت های بازرسی و تعزیرات در سطح استان تهران به منظور برخورد قانونی با نانوایان متخلف خبر داد.
وی از مردم خواست هرگونه کم فروشی نان از سوی نانوایان در سراسر کشور را از طریق شماره تلفن سراسری ۱۲۴ یا ستادهای تعزیرات آرد و نان به منظور رسیدگی هرچه سریعتر درمیان بگذارند.
وی افزود: در شهر تهران علاوه بر شماره ۱۲۴، تلفن ۷۷۵۰۳۳۱۳ نیز آمادگی دریافت پیشنهادات و رسیدگی به شکایات شهروندان در خصوص آرد و نان است.
رییس اتحادیه نانوایان سنتی تهران همچنین با اشاره به تحویل کیسه های آرد به نانوایان از سوی کارخانجات آرد بدون درج هیچگونه مشخصه کیفی محصول، این امر را تضییع حقوق مصرف کنندگان دانست و گفت: این درحالی است که مردم مقصر اصلی پایین آمدن کیفیت نان را تنها نانوایان می دانند.
یک کارشناس اقتصادی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ضمن تاکید بر ایجاد بازار رقابتی در صنعت آرد و نان کشور، از بین بردن رانت موجود در سهمیه های آرد دولتی و حمایت از آزادپزها را از جمله موثرترین عوامل بهبود افزایش کیفیت نان در کشور عنوان کرد.
ابراهیم بیات با اشاره به افزایش قیمت نان در روزهای اخیر و عدم محسوس تغییر در کیفیت و وزن نان های عرضه شده به مردم از سوی نانوایان، گفت: تا زمانی که آرد سهمیه ای وجود داشته باشد و نانوایان از رانت دولتی برخوردار باشند، فعالان این صنف ضمن برخورداری از یک حاشیه سود تقریبا بالا، تلاشی در جهت افزایش کیفیت نان نخواهند کرد.
وی همچنین با بیان اینکه، کار نانوایی یکی از کارهای تخصصی است، برگزاری کلاس های آموزشی از سوی دستگاههای متولی تولید و عرضه نان به منظور تهیه نان مرغوب را بسیار با اهمیت دانست و گفت: متاسفانه بسیاری از نانوایی ها به دلیل بدست آوردن سود بیشتر از شاطران غیرماهر با دستمزد کمتر بهره گیری می کنند.
وی افزود: به دلیل اینکه بازار عرضه نان رقابتی نیست و هر نانی پخته شود، فروخته می شود لذا نانوایان در جهت اصلاح کیفی نان نیز بی تفاوت عمل می کنند.
بیات با بیان اینکه، نان پخت شده باید دارای ارزش غذایی باشد، رعایت یکسری مسائل در فرآوری نان را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: در پخت نان باید از آرد کامل به جای آرد سفید استفاده شود.
این کارشناس اقتصادی افزود: بعنوان مثال زمان پخت نان لواش و تافتون نباید کمتر از یک دقیقه باشد و زمان استراحت خمیر نیز نباید کمتر از یک ساعت باشد و در ترکیب خمیر نان نیز به هیچ وجه نانوا نباید از جوش شیرین استفاده کند.
این کارشناس اقتصادی همچنین، تلقی کیفی بودن نان از ظاهرش را از سوی مصرف کنندگان اشتباه دانست و با اشاره به آنکه نان های دارای رنگ تیره را نباید بی کیفیت قلمداد کرد، گفت: متاسفانه ایرانیان رنگ نان را ملاک قضاوت کیفیت قرار می دهند و هر نان سفیدی را خوب و هر نان تیره را بی کیفیت تلقی می کنند.
وی افزود: تمام دانشمندان تغذیه معتقدند نان های تیره به دلیل داشتن فیبر و املاح بیشتر غنی تر و نان های سفید به دلیل نداشتن فیبر و املاح فقیرترند لذا ارزشیابی نان براساس فاکتور رنگ کاری اشتباه و غلط است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه، گروه زیادی از مردم نان های نازک شده و پهن تر و بزرگتر را بر نان های حجیم و کوچک تر ترجیح می دهند، گفت: مردم متاسفانه ملاک خوب بودن نان را بزرگ و پهن بودن آن می دانند در صورتی که این موضوع اشتباه است.
وی افزود: نان هرچه بزرگتر باشد و بیشتر پهن و نازک شده باشد به دلیل جلوگیری از سوختن آن باید کمتر در تنور بماند و همین باعث کاهش زمان پخت و جلوگیری از تخریب بقایای اسید فیتیک (اسیدی که مانع آزاد شدن املاح کلسیم، آهن، روی و منیزیم در نان می شود) بجامانده در خمیر می شود.
این کارشناس اقتصادی افزود: پس بهترین نان تافتون (ماشینی یا تنوری) نانی نیست که سفید و نازک شده باشد بلکه نانی است که تیره و طلایی تر و حجیم تر باشد و بجای ۲۰ ثانیه دو دقیقه یعنی ۶ دور بیست ثانیه ای در تنور مانده تا مغز آن پخت و برشته شود.
وی با بیان اینکه، اکثر نان های لواش تولیدی در کشورمان این نقص بزرگ را دارند و وقتی به نانوا در خصوص زمان کم نان در تنور اعتراض می شود، در پاسخ می گوید که مردم طرفدار این نوع نان هستند! مردمی که سلامتی خود را فدای سلیقه خود می کنند و با خوردن نان سفید و نپخته به استقبال انواع بیماری ها می روند.
این کارشناس اقتصادی نیز در عین حال بخش عمده ای از پایین بودن کیفیت نان را مربوط به پایین بودن کیفیت آرد تحویلی به نانوایان دانست و با بیان اینکه، نان در یک زنجیره متصل از کشاورز تا نانوا شکل می گیرد و به دست مصرف کننده می رسد، افزود: هرگونه وجود خلل در زنجیره تولید نان خود را در سفره مصرف کننده نشان خواهدداد.